در روزهای اخیر، ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا دعوت از ژاپن برای پیوستن به “مشارکت امنیتی سه جانبه ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا – اوکوس” را اعلام کردند که این مسئله نگرانی زیادی در افکار عمومی بین المللی برانگیخته است. این برای اولین بار است که این سه کشور از زمان تأسیس این سازمان در سپتامبر ۲۰۲۱، کشورهای شریک خود را اعلام می کنند. ژاپن در پاسخ به این دعوت موافقت خود را برای پیوستن به آکوس اعلام کرده است. بسیاری از مردم ژاپن نسبت به سازمان آکوس این انتقاد را دارند که بدون توجه به نگرانی های محافل مختلف، به دنبال گسترش اعضای خود است. این کار باعث تشدید رویارویی اردوگاه ها و خطرات اشاعه هسته ای و تخریب صلح و ثبات آسیا و اقیانوس آرام خواهد شد.

سازمان آکوس دو ستون مهم دارد: ستون اول، استقرار زیردریایی های هسته ای در استرالیا و همکاری در حوزه انتقال فناوری و ساخت زیردریایی های هسته ای میان کشورهای عضو. همکاری در این زمینه بسته و «محدود به ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا» است؛ ستون دوم، توسعه و استقرار مشترک فناوری‌های نوظهور برای ارتقای قابلیت‌های رزمی پیشرفته است. در این راستا، ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا فعالانه از سایر کشورهای به اصطلاح همفکر و متحد مثل ژاپن دعوت به همکاری می کند.

ایالات متحده آکوس را به عنوان بخش کلیدی از اجرای به اصطلاح “استراتژی هند و اقیانوس آرام” تلقی می کند و خواستار پیوستن متحدان بیشتری به آن شده است، به ویژه ژاپن که از فناوری پیشرفته برخوردار است و به طور پیوسته قانون اساسی صلح طلبانه را زیر پا می گذارد تا به هدف مهار چین برسد. بریتانیا در حال پیشبرد استراتژی “بریتانیای جهانی” است و همکاری های امنیتی خود با ژاپن را گسترش داده و همچنین انگلستان خواستار مشارکت بیشتر ژاپن در امور آسیا و اقیانوس آرام برای افزایش نفوذ خود در این مناطق است. با نگاهی به استرالیا، این کشور در گذشته فعال نبوده است زیرا نگران این بود که اضافه شدن اعضای جدید، برنامه های تحقیق و توسعه زیردریایی خود را به تاخیر بیندازد. با این حال، به دلیل کندی جدی در زمینه پیشرفت همکاری های ستون اول، استرالیا مجبور است منتظر همکاری ستون دوم باشد و در عوض از ورود ژاپن به آن حمایت کند. در مورد ژاپن، این کشور می خواهد از آکوس به عنوان ابزاری جدید برای اجرای برنامه نظامی خود در آسیا و اقیانوس آرام و مهار چین استفاده کند. می توان گفت که دو طرف کاملا هماهنگ هستند.

رانیل ویکرمسینگه رئیس جمهور سریلانکا درباره آکوس و ارزیابی خود از این سازمان می گوید: این “اشتباه استراتژیک” آسیا را به اردوگاه متضاد تقسیم خواهد کرد. رهبران اندونزی و مالزی نیز علنا این سازمان را به تضعیف ثبات منطقه متهم کردند. اگر ژاپن به آن بپیوندد، پوشش آکوس به شمال شرقی آسیا گسترش خواهد یافت و تاثیرات منفی بیشتری بر این منطقه خواهد داشت. این اتحاد نظامی مملو از ذهنیت جنگ سرد، با منافع امنیتی منطقه ای مطابقت ندارد و با روند یکپارچگی آسیا و اقیانوس آرام مغایر است و از ابتدا نیازی به وجود نیست.